چگونه صنایع دستی را در ایران ارتقا دهیم
ارتقای جایگاه صنایع دستی در ایران بسیار حائز اهمیت است، زیرا صنایع دستی راهی برای شناساندن فرهنگ ایرانی و ارزش های آن به کشورهای دیگر است و همچنین در کسب ارز برای کشور بسیار موثر است باتوجه به اینکه تولید و ارتقای صنایع دستی در چندسال اخیر رو به افت بوده است و هنرمندان این حوزه را با مشکل روبر کرده ما در این مقاله از فروشگاه صنایع دستی تک آرینا به بررسی این موضوع پرداخته ایم و ابتدا به بررسی مشکلات و موانع موجود در این زمینه پرداخته ایم و در نهایت راهکارهایی را برای توسعه و ارتقای وضعیت صنایع دستی آغاز کرده ایم.
وضعیت صنایع دستی در ایران
صنایع دستی نیز جزو صنایع کوچکتر و پرسرعت تولید محسوب می شود و اهمیت آن در برنامه های سوم، چهارم و پنجم توسعه مورد تاکید قرار گرفته است و متاسفانه در برنامه ریزان اقتصادی حداقل به آن توجه شده است. اقتصاد هنرهای سنتی و صنایع دستی، که گاهی این منطقه را فراموش می کنند.
عدم شناخت ما با هنرهای صنایع دستی و مزایای آنها یکی از دلایل افت این صنعت بوده به همین دلیل برای توسعه این صنعت نیاز است که برنامه ریزی های بزرگی انجام شود. بع عنوان مثال ندانستن قیمت کیف های گلدوزی شده و زیورالات و یا لباس های سوزن دوزی شده و حتی ندانستن ارزش آنها سبب می شود از این صنعت بیش از پیش دور شویم.
زمانیکه با مزایای این صنعت آشنا شویم مسئولان لازم است که از راه های مختلف به رفع مشکل رسیدگی کنند.. مانند ایجاد مراکز صنایع دستی در سطح دانشگاه، افزایش اعتبارات آموزشی، بیمه صنعتگران، بازاریابی و حتی استفاده عملی از محصولات در محل کار و منزل برای تقویت آن و نجات هنرهای سنتی و صنایع دستی نیازمند یک مدیریت درست است .
موانع توسعه دادن صنایع دستی
چند هزار سال تمدنایران نمایانگر فراوانی و تنوع صنایع دستی در این کشور است که زمانی صنعت اصلی بوده است. در این سرزمین مورد توجه قرار گرفت، اما آیا همچنان می توان آن را یک صنعت در کشور نامید؟
دلایل بسیاری ضعف این صنعت و به حاشیه راندن آن را بیان می کند که یکی از آنها عدم درک نیازهای واقعی بازار و سلیقه مصرف کنندگان امروزی است. به عبارت دیگر، بازاریابی مناسب. این عدم توجه و شکاف روزافزون بین تقاضای مصرف کننده و تولید صنایع دستی در کشور، در صورتی که این صنعت طی سالیان متمادی نشان داده باشد، می تواند توجه بیشتری را از سوی بسیاری از بازارهای داخلی و خارجی جلب کند.
متاسفانه به دلیل عدم توجه به بازاریابی، صنایع دستی کشورهای دیگر مانند چین، هند و پاکستان بسیار بی کیفیت شده و از موادی استفاده می شود که بعضاً مورد استفاده قرار می گیرد بسیاری از متخصصان سلامت و...
هر ساله سرمایه میلیون ها تومانی مردم صرف خرید این گونه محصولات و پرکردن جیب سرمایه گذاران خارجی می شود، در حالی که صنایع دستی ما می تواند از کسری از این مبلغ به رونق و عزت شایسته ای دست یابد. .
مشکل نه تنها دل عاشقان، هنرمندان و دست اندرکاران این صنعت را به درد می آورد، بلکه یکی از بازارهای اشتغال کشور را ویران می کند. صنایع دستی ما با حداقل سرمایه و تنها با استعداد و ذوق جوانان ایرانی از نوادگان هنرمندان و صنعتگران سابق می تواند جای خود را به عنوان یک حرفه درآمدزا در میان نسل جدید باز کند.
با تمام این ها، جوانان جویای شغل حتی به ذهنشان هم نمی آوردن که به سمت ساخت صنایع دستی بروند و از نظر اقتصادی به آن فکر نمی کنند. در حالی که این صنعت بسیار سودآور و درآمد زا است و می تواند برای صادرات نیز روی آن حساب باز کرد. بنابراین اگر رویکردها تغییر کنند منجر به این می شود که علاوه بر سودآوری برای تولیدکنندگان داخلی، عاملی برای رشد صادرات و ارز باشد.
البته نباید از این نکته غافل شد که رونق این صنعت در گرو هماهنگی و همکاری حلقه های شناخته شده است که در صورت ارتباط صحیح می تواند مثمر ثمر باشد. محافلی مانند توجه مسئولان به وضعیت کنونی هنرمندان و صنعتگران است که ممکن است خود مشوقی برای نسل های آینده باشد.
برگزاری دوره های آموزشی برای هنرمندان در زمینه های سرمایه گذاری مناسب، بازاریابی در داخل و خارج از کشور و درک نیازها، سلیقه بازار و تبلیغات مناسب و جامع از دیگر زمینه هاست. از دلایل اصلی بی توجهی به صنایع دستی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· غلبه کردن افکار تجاری و قاچاق بر فعالیتهای تولیدی
· عدم حضور بخش های خصوصی در صنایع دستی
· ضعف بنیان اقتصادی صنعتگران که اغلب مردمی فقیر و عمدتاً روستایی هستند.
· سود بالای تسهیلات بانکی.
· فقدان کارگاه های مدرن و مجهز
· و ...
روش های توسعه و بهبود وضعیت صنایع دستی
· بهبود تنوع موضوعی و کیفیت آموزشی.
· تکمیل کردن بانک اطلاعات هنرمندان و صنعتگران این حوزه
· تقویت سازمان صنایع دستی و انجمن صنایع دستی به عنوان تشکل های تعاونی.
· تأسیس رشته صنایع دستی .
· تقویت بنیان صنعتگران از طریق شرکت در نمایشگاه های داخلی و خارجی با استفاده از امکانات و امکانات موجود در کشور.
· بهبود کیفیت محصولات تولیدی و کمک به بازار و توسعه صادرات آنها به ویژه به کشورهای عربی ثروتمند همسایه.
· برای احیای موضوعات اصلی و بومی در منطقه و تنوع بخشیدن به حوزه های مورد توجه و علاقه جوانان.
· تجهیز کارگاه ها و مراکز صنایع دستی در استان ها و شهرستان ها.
· کمک به توسعه بازار تولید و مصرف صنایع دستی با پیروی از طرحی برای تضمین خرید برخی از بهترین محصولات و ایجاد بازارهای صنایع دستی.
· ارائه تسهیلات، کمک به بهره و جوایز صادراتی به صنعتگران و صادرکنندگان.
· ارائه خدمات فنی و آموزشی به کارگاه های برنامه ریزی تولید تعاونی و بخش خصوصی.
· برگزاری نمایشگاه ها و موزه های صنایع دستی فرصت جدیدی را برای توجه بیشتر به این بخش از اقتصاد ملی فراهم کرده است.
بسیاری از کشورها از جمله هند از تولید و صادرات صنایع دستی ارز قابل توجهی کسب می کنند، در حالی که ایران پتانسیل زیادی برای رشد و توسعه صنایع دستی دارد و به ویژه محصولات منحصر به فردی که احیای آنها را می توان صنایع دستی دانست. کشورمان که در دنیا تقاضای زیادی دارند و آنها را به مرحله تولید و عرضه رسانده است.
روی حضور بازاریابان با تجربه و فعال در سرتاسر جهان تمرکز کنید.
ارتباطات گسترده و جامع با مراکز صنایع دستی در سراسر جهان.
تبلیغات در رسانه های داخلی و خارجی و مدیریت دقیق و کارآمد می تواند زمینه را برای توسعه تولیدات صنایع دستی و صادرات آن فراهم کند. از جمله موارد ذکر شده، تبلیغات گسترده و ترویج مصرف صنایع دستی در داخل و خارج از مرزهای کشور، مهم ترین ابزار حفظ و پایداری صنایع دستی ایران به شمار می رود.